بررسی تأثیر آموزه های بینامتنیت بر تحلیل هنرهای کاربردی(مطالعه موردی نقوش تزیینی سفال های نیشابور)

Authors

  • سعید اخوانی دانشجوی کارشناسی ارشد، پژوهش هنر .دانشگاه مازندران
Abstract:

هنرهای کاربردی از مهم ترین آثار به  جای مانده ی تمدن کهن ایران است. این آثار موضوع مطالعه و پژوهش رشته های مختلفی بوده و از جنبه های گوناگونی به آن ها پرداخته شده است. تحلیل های انجام شده در برخی از رویکردهای پژوهشی، ابعاد مختلف این آثار را به طور مستقل و یا نهایتاً در بستر دوره ی تاریخی ای که آثار در آن پدید آمده اند مورد بررسی قرار می دهند. از این دست، شاهد پژوهش هایی هستیم که در آن ها غالباً به دسته بندی فرم، تکنیکِ ساخت، نقوش (هندسی، حیوانی، گیاهی و...) و ابعاد دیگر آثار اکتفا شده و ماهیت، معنا و هستی واقعی این آثار ارزشمند، مغفول و آشکار نشده باقی مانده است. متفکران حوزه ی بینامتنیت با ارائه ی تلقی جدیدی از مفهوم متن، این دستاورد را عرضه داشتند که  هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. با گسترش مفهوم متن، نوشتار (نشانه های زبان شناسیک) تنها مصداق متن نبوده و هر پدیده ی تاویل پذیری را می توان به مثابه ی متن در نظر گرفت. از این رو هر پدیده ی دارای ماهیت متنی را با بکارگیری روش های خوانش متن، می توان مورد خوانش قرار داد. سوالی که مطرح می شود این است که رویکرد بینامتنیت را چگونه می توان برای خوانش و تحلیل هنرهای کاربردی مورد استفاده قرار داد؟ در این مقاله برای پرداختن به این مسئله و پاسخ به سوال پژوهش، نقوش سفال های نیشابور مورد مطالعه ی موردی قرار گرفته است. باتوجه به اینکه بینامتنیت در نزد متفکران مختلف و دوره های گوناگون تعابیر متفاوتی داشته، در این مقاله به طور خاص از تعبیر بینامتنیت نزد ژولیا کریستوا و رولان بارت بهره برده شده است. این پژوهش نشان داد که رویکرد بینامتنیت می تواند به عنوان یک بستر نظری و به مثابه امکانی جدید در پژوهش های هنری برای تعمق بیشتر در مسئله و بالابردن دقت نظر فلسفی در حل آن مثمر ثمر واقع گردد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل نقوش تزیینی سفال شهر جرجان

سفال که از دست ساخته های پیشینیان است ، در مسیر تحول خود از دیر باز تا کنون، فرمها و نقشهای بسیاری را پذیرفته است ودر روند تکاملی خود ، همواره سطح آن وسیله ای برای بیان تخیلات و احساسات درونی آن هنرمندان بوده است. در همین رابطه استفاده از نقوش گیاهی، حیوانی، انسانی، هندسی و نقوش طبیعت گرا ، همواره جهت تزیین ،انتقال پیام یا بیان افکار هنرمند بوده است. با در نظر گرفتن اینکه سفال فراوانترین و م...

15 صفحه اول

بررسی و تحلیل نقوش سفال قالب زده محوّطه ی اسلامی شادیاخ نیشابور

تولید سفال به شیوه قالبی در کنار سایر انواع سفال در شادیاخ، در قرون میانی اسلام رواج بسیار داشته که آمار زیاد این سفالینه ها و یافته هایی در ارتباط با تولید آنها در محل، همچون قالب های سفالی و کوره سفال پزی، دلیلی بر تخصصی بودن کارگاه های سازنده این گونه های سفالی در شادیاخ می باشد. با توجه به اهمیت نقوش این سفال ها در زمینه روشن ساخت تحولات فرهنگی دوره سلجوقی، تنوع زیاد نقوش بکار رفته و همچنین...

full text

تحلیل نمونه‌هایی از نقوش زنان بر سفال دوران اسلامی

موضوع تحقیق پیشِ رو، بررسی و تحلیل تعدادی از سفالینه‌های دوران اسلامی است که حاوی نقوش تزیینی زنان می‌باشند. هدف اصلی این مقاله، شناساییِ عوامل تعیین‌کنندة استفاده ‌از این نوع نقوش و پاسخ به سؤالات مهمی ‌از این قبیل است: نقوش زن بیشتر در کدامیک از مقاطع تاریخیِ هنر سفالگریِ دوران اسلامی ‌‌مشاهده می‌شود؟ این نقوش دارای چه ویژگی‌هایی بوده و چه عواملی در کاربرد آن‌ها تأثیرگذار بوده است؟ بدیهی است که پ...

full text

بررسی انسان شناختی نقوش سفال «کلپورگان» سراوان

مقالۀ حاضر در نظر دارد به بررسی و فهم نقوش تزیینی سفال «کلپورگان» از دیدگاه فرهنگ و جامعه آفریننده اش بپردازد. سفال کلپورگان دست ساختۀ فکر و اندیشه زنان بلوچ است و گسترۀ مادی و معنوی بسیاری را از فرهنگ بلوچ در خود جای داده است. این مقاله با رویکرد انسان شناسی هنر یه دنبال پاسخ این پرسش که: معانی فرهنگی نقوش سفال های کلپورگان برای سازندگان آنها چیست؟ در این پژوهش توصیفی-تحلیلی نویسنده با تکیه بر...

full text

ارزیابی نمادین نقوش جانوری سفال نیشابور (قرون سوم و چهارم هجری قمری)

سفالینه‌‌‌‌‌های نیشابور و نقوش آنها می‌توانند حلقه‌ی رابطی میان دو دوره از شکوفاترین دوره‎های تاریخ هنر ایران -پیش و پس از اسلام- محسوب شوند. حمایتِ حاکمان سامانی از هنر و هنرمندان، از مواردی بود که رشدِ سفالگری در نیشابور طی قرون سوم و چهارم هجری قمری، را موجب شد. همه‌ی نقوش نیشابور؛ کتیبه‎ای، هندسی و جاندار از پیشینه‌ی ارزشمندی در تاریخ هنر ایران برخوردار هستند و از زیباترین جلوه‎های خلاقیّت انس...

full text

موسیقی ایرانی و هنرهای تزیینی

موسیقی ایرانی همانند دیگر هنرها بیانی انتزاعی از جلوه های مختلف فرهنگ غنی ایران زمین دارد. روش شکل گیری واژه ها و روند توسعه جملات در این موسیقی نشانه هایی آشنا از دیگر هنرها به خصوص هنرهای تزیینی در خود دارد. در این مقاله سعی شده است با مقایسه و بررسی وجوه تشابه و افتراق این دو شاخه هنری راهکارهایی برای درک بهتر و روشن تر موسیقی ایرانی و ارایه روش آموزش این نوع موسیقی بر اساس درک و تکرار و تر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue هفتم

pages  33- 45

publication date 2016-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023